ఒకసారి చదివినంత మాత్రాన మన సమస్త పాపాలని తీసేస్తుంది.

పేజీలు

14, మే 2010, శుక్రవారం

42వ దినము, యుద్ధకాండ

దేవతలందరితో పాటుగా అక్కడికి వచ్చిన శివుడు అన్నాడు " నాయన రామ! నీ తమ్ముడైన భరతుడు అయోధ్యలో దీనంగా ఉన్నాడు, ఆయనని ఓదార్చు. నీ తల్లి అయిన కౌసల్యని ఊరడించు. కైకేయి, సుమిత్రలకి నమస్కరించు. లక్ష్మణుడిని ఊరడించు. ఇక్ష్వాకు వంశీయులు ఇంతకాలం నుంచి పరంపరాగతంగా పరిపాలిస్తున్న రాజ్యాన్ని నువ్వు పరిపాలించి, నీవారిని సంతోషపెట్టు. ఏ వంశంలో నువ్వు జన్మించావో ఆ వంశాన్ని పెంచు. యాగాలు చెయ్యి, బ్రాహ్మణులకు భూరి దానాలు చేసి పరమ సంతృప్తిని పొందు. తదనంతరం స్వర్గానికి చేరుకుందువుగాని. అదిగో, ఆ విమానంలో మీ తండ్రిగారైన దశరథ మహారాజు ఉన్నారు, వెళ్ళి చూడు " అన్నాడు.

తండ్రిని చూడగానే లక్ష్మణుడితో కలిసి రాముడు నమస్కారం చేశాడు. అప్పుడు దశరథుడు రాముడిని ఒకసారి ఆనందంతో గట్టిగా కౌగలించుకొని తన తొడ మీద కూర్చోబెట్టుకుని " రామ! నేను స్వర్గలోకంలో విహరించానురా, ఇంద్రలోకంలో తిరిగానురా, కాని నువ్వు లేకపోతె అది కూడా నాకు పెద్ద సుఖంగా అనిపించలేదురా. ఆనాడు నీకు పట్టాభిషేకాన్ని చేద్దాము అనుకోవడం, నేను ఎంతో ఆనందాన్ని పొందడం, రాత్రి కైక దెగ్గరికి వెళ్ళడం, కైక వరాలు కోరడం, నీ పట్టాభిషేకం భగ్నం అవ్వడం, ఆనాడు నేను ఏడ్చి ఏడ్చి నా శరీరాన్ని వదిలిపెట్టడం నాకు ఇంకా జ్ఞాపకం ఉన్నాయి. నేను ఇప్పుడు తెలుసుకున్నదేంటంటే, ఆ పట్టాభిషేకం భగ్నం అవ్వడానికి కారణం దేవతలు. రావణ సంహారం జెరగాలి కనుక దేవతలు ఆనాడు నీ పట్టాభిషేకాన్ని భగ్నం చేశారు " అన్నాడు.

అప్పుడు రాముడు " ఆనాడు మీరు భావనా వ్యగ్రతని పొంది, నా పట్టాభిషేకం భగ్నం అవ్వడానికి కైకమ్మ కారణం అనుకొని ' ఇప్పుడే నేను నిన్ను విడిచిపెట్టేస్తున్నాను, నువ్వు నా భార్యవి కావు, నీ కుమారుడు భరతుడు నాకు కొడుకు కాదు ' అన్నారు. ఆ మాటని మీరు ఉపసంహారం చెయ్యండి, నేను సంతోషిస్తాను " అన్నాడు.

అప్పుడు దశరథుడు " నువ్వు కోరుకున్నటు తప్పకుండా జెరుగుతుంది " అన్నాడు. తరువాత ఆయన లక్ష్మణుడితో " నాయన లక్ష్మణా! నువ్వురా ప్రాజ్ఞుడవి అంటె. చక్కగా అన్నయ్య సేవ చేశావు, ఇలాగె సర్వకాలములయందు అన్నయ్యని, వదినని సేవిస్తూ నీ జన్మ చరితార్ధం చేసుకో " అన్నాడు.

అప్పుడు దశరథుడు రామలక్ష్మణుల వెనకాల తనకి నమస్కారం చేస్తూ నిలబడ్డ సీతమ్మని దెగ్గరికి పిలిచి " అమ్మా సీతమ్మ! నీ మనస్సుకి కష్టం కలిగిందా. ' సీత! నీతో నాకు ప్రయోజనం లేదు, నిన్ను విడిచిపెట్టేస్తున్నాను, నీ ఇష్టం వచ్చిన చోటికి వెళ్ళు ' అని మావాడు అన్నాడు కదా, అలా అన్నాడని నువ్వు బాధపడ్డావ. ఇవ్వాళ నేను ఊర్ధలోకవాసినమ్మా, తప్పు మాట చెబితే కిందకి పడిపోతాను, నీకొక నిజం చెప్పనా, రాముడికి నీమీద ఎప్పుడూ అటువంటి అభిప్రాయం లేదు. ఆ మాట ఎందుకన్నాడో తెలుసా, నిన్ను వేరొకరు ఎప్పుడూ వేలెత్తి చూపించకూడదని మావాడి తాపత్రయం.

కూతురా! నువ్వు ఇవ్వాళ చేసిన పతి సేవ వల్ల జెరిగిన గొప్పతనం ఏమిటో తెలుసా, ఇతఃపూర్వం పతివ్రతలై భర్తని సేవించిన వాళ్ళందరి చరిత్రలను పక్కన పెట్టి, పతివ్రత అంటె సీతమ్మ అని నిన్ను చూపిస్తున్నారు. నీలాంటి కోడలు నా వంశానికి రావడం నా అదృష్టం. నీకు నేను ఇంక చెప్పడానికి ఏమిలేదమ్మ, నీకు అన్నీ తెలుసు, కాని మామగారిగా ఒక్క మాట చెబుతాను. అమ్మా! భర్త మాత్రమే దైవము అని తెలుసుకో " అన్నాడు.

తరువాత దశరథుడు విమానంలో ఊర్ధలోకాలకి వెళ్ళిపోయాడు.

అప్పుడు దేవేంద్రుడు " రామ! ఒకసారి మేము వచ్చి దర్శనం ఇస్తే, ఆ దర్శనం వృధా కాకూడదు. అందుకని ఏదన్నా ఒక వరం కోరుకో " అన్నాడు.

రాముడన్నాడు " నాకోసమని తమ యొక్క కొడుకులని, భార్యలని విడిచిపెట్టి ఎన్నో కోట్ల వానరములు, భల్లూకములు, కొండముచ్చులు యుద్ధానికి వచ్చాయి. అలా వచ్చిన వాటిలో కొన్ని మిగిలాయి, మిగిలిన వాటిలో కొన్నిటికి చేతులు తెగిపోయాయి, కొన్నిటికి కాళ్ళు తెగిపోయాయి, కొన్ని ఇంకా యుద్ధభూమిలో రక్తం ఓడుతూ పడున్నాయి, కొన్ని యమ సదనమునకు వెళ్ళిపోయాయి. మీరు నిజంగా నాయందు ప్రీతి చెందినవారైతే, యమ సదనమునకు వెళ్ళిన వానరములన్నీ బతకాలి, యుద్ధభూమిలో కాళ్ళు తెగిపోయి, చేతులు తెగిపోయి పడిపోయిన కోతులు, కొండముచ్చులు, భల్లూకాలు మళ్ళి జవసత్వములతో పైకి లేవాలి. అవన్నీ యుద్ధానికి వచ్చేటప్పుడు ఎంత బలంతో ఉన్నాయో ఇప్పుడు మళ్ళి అంతే బలంతో ఉండాలి. వీళ్ళందరూ ఎక్కడికి వెళ్ళినా అక్కడ చెట్లకి ఫలాలు ఫలించాలి, పువ్వులు పుయ్యాలి, అక్కడ సమృద్ధిగా తేనె ఉండాలి, వాళ్ళు తాగడానికి ఎప్పుడూ మంచి నీరు ప్రవహిస్తూ ఉండాలి " అన్నాడు.

ఇంద్రుడు " తప్పకుండా నీకు ఈ వరాన్ని కటాక్షిస్తున్నాను " అన్నాడు.

వెంటనే యుద్ధ భూమిలో పడి ఉన్నవారు లేచి వచ్చారు, యమ సదనానికి వెళ్ళినవారు తిరిగి వచ్చేశారు. వానరులందరూ పరమ సంతోషాన్ని పొందారు.

ఆరోజు రాత్రి అక్కడ విశ్రమించారు, మరునాడు ఉదయం రాముడు విభీషణుడిని పిలిచి " నేను తొందరగా అయోధ్య చేరుకోవాలని అనుకుంటున్నాను. ఇక్కడినుంచి కాలి నడకన వెళితే చాలా సమయం పడుతుంది కనుక తొందరగా వెళ్ళడానికి ఏదన్నా ప్రయాణ సాధనం ఏర్పాటు అవుతుందా " అన్నాడు.

విభీషణుడు " మన దెగ్గర పుష్పక విమానం ఉంది, ఉత్తర క్షణంలో మీరు అయోధ్యకి చేరిపోతారు. ఇన్ని కష్టాలు పడ్డారు కదా, సీతమ్మ లభించింది కదా, సీతమ్మ అభ్యంగన స్నానం ఆచరించి, పట్టు పుట్టం కట్టుకుని, నగలు అలంకరించుకుంది కదా, మీరు కూడా తలస్నానం చేసి, పట్టు పుట్టాలు కట్టుకుని, ఆభరణములను దాల్చి, నా దెగ్గర బహుమతులు అందుకొని మీరు బయలుదేరితే నేను ప్రీతి పొందుతాను " అన్నాడు.

అప్పుడు రాముడు " నా తమ్ముడైన భరతుడు అక్కడ జటలు పెంచుకొని, మట్టి పట్టిన వస్త్రం కట్టుకొని, నా పాదుకలని సింహాసనం మీద పెట్టి, నన్ను చూడాలని శోకిస్తు రాజ్యం చేస్తున్నాడు. ఆ భరతుడు స్నానం చెయ్యకముందు నేను స్నానం చెయ్యనా. భరతుడు పట్టుపుట్టం కట్టుకోకముందు నేను కట్టుకోన. భరతుడు ఆభరణాలు పెట్టుకోకముందు నేను పెట్టుకోన. నాకు తొందరగా భరతుడిని చూడాలని ఉంది " అన్నాడు.

విభీషణుడు వెంటనే పుష్పక విమానాన్ని ఏర్పాటు చేశాడు, రాముడు ఆ విమానాన్ని అధిరోహించాక " మీరందరూ నాకోసం చాలా కష్టపడ్డారు, ఇక మీరు విశ్రాంతి తీసుకోండి. నేను బయలుదేరతాను......." అని చెబుతుండగా, అక్కడున్న వాళ్ళందరూ అన్నారు " మిమ్మల్ని విడిచిపెట్టి మేము ఉండలేము, మేము మీతో అయోధ్యకి వచ్చేస్తాము. మేము అక్కడ ఎక్కువ రోజులుండి మిమ్మల్ని ఇబ్బంది పెట్టము, మిమ్మల్ని కన్న కౌసల్యని ఒకసారి చూడాలని ఉంది, మీరు పట్టాభిషిక్తులై సింహాసనం మీద కూర్చుంటె చూడాలని ఉంది రామ " అన్నారు.

విశాల హృదయుడైన రాముడు సరె అనేసరికి అక్కడున్న వాళ్ళందరూ ఆ పుష్పక విమానంలోకి గబగబా ఎక్కేశారు. తరువాత ఆ విమానం ఆకాశంలోకి ఎగిరిపోయింది. అప్పుడు రాముడు సీతమ్మకి ఆ పుష్పక విమానం నుండి కిందకి చూపిస్తూ " సీత చూశావ, ఇదే నేను రావణుడిని పడగొట్టిన ప్రదేశం. అదిగో అది కుంభకర్ణుడు పడిపోయిన ప్రదేశం, అది నరాంతకుడు పడిపోయిన ప్రదేశం, ఇది హనుమ విరూపాక్షుడిని పడగొట్టిన ప్రదేశం. ఆ సముద్రంలో ఉన్న సేతువుని మేము వానరములతో కలిసి నిర్మించాము. ఇక్కడే మేమందరమూ కూర్చుని ఈ సముద్రాన్ని ఎలా దాటడం అని అనుకున్నాము. ఇదే కిష్కింద, ఇక్కడి నుంచే వానరులు అన్ని దిక్కులకి నీ జాడ కనిపెట్టడానికి బయలుదేరారు " అని చెప్తుంటే సుగ్రీవుడు గబగబా వచ్చి " రామ! మనం కిష్కింద మీద నుంచే వెళుతున్నాము కదా, నా భార్యలు తార, రుమ చూస్తుంటారు, వాళ్ళని కూడా ఎక్కించుకుందాము " అన్నాడు.

అప్పుడా పుష్పకాన్ని కిందకి దింపారు. సుగ్రీవుడు వెంటనే వెళ్ళి తార, రుమలకి విషయాన్ని చెప్పి రమ్మన్నాడు. అప్పుడు తార మిగిలిన ఆడవారి దెగ్గరికి వెళ్ళి " రండి, రండి, సుగ్రీవుడు జయాన్ని సాధించి రామ పట్టాభిషేకానికి వెళుతున్నారు. మంచి మంచి బట్టలు, ఆభరణాలు వేసుకుని అందరూ వచ్చెయ్యండి " అనింది. అప్పుడు వాళ్ళు మానవ కాంతలగా కామరూపాలని పొంది, పట్టుపుట్టాలు, ఆభరణములు వేసుకుని, పుష్పక విమానానికి ప్రదక్షిణం చేసేసి, లోపలికి ఎక్కి " సీతమ్మ ఎక్కడ? సీతమ్మ ఎక్కడ? " అని అడిగారు.  

" ఆవిడే సీతమ్మ " అని చూపిస్తే అందరూ వెళ్ళి ఆమెకి నమస్కరించారు. అప్పుడు సీతమ్మ వాళ్ళందరినీ సంతోషంగా కౌగలించుకొని, పలకరించింది.

మళ్ళి రాముడన్నాడు " సీత! అదే ఋష్యమూక పర్వతం, అక్కడే నేను సుగ్రీవుడు కలుసుకున్నాము. అది శబరి యొక్క ఆశ్రమం. అక్కడున్న చిక్కటి వనంలోనే కబంధుడిని చంపాను. చూశావ సీత, అది మనం ఉన్న పంచవటి ఆశ్రమం, ఇక్కడే రావణుడు నిన్ను అపహరించాడు " అని రాముడు చెబుతుంటే సీతమ్మ గబుక్కున రాముడి చెయ్యి పట్టుకుంది.

కొంతముందుకి వెళ్ళాక " అదే అగస్త్య మహర్షి ఆశ్రమం, ఇక్కడే అగస్త్యడు నాకు రావణ సంహారం కోసం అస్త్రాన్ని ఇచ్చాడు. అక్కడ కనపడుతున్నది సుతీక్షణుడి ఆశ్రమం. అక్కడ కనపడుతున్నది చిత్రకూట పర్వతం, ఇక్కడే మనం తిరుగుతూ ఉండేవాళ్ళము " అన్నాడు.

అలా ఆ పుష్పకం కొంత ముందుకి వెళ్ళాక వాళ్ళకి భారద్వాజ మహర్షి యొక్క ఆశ్రమం కనపడింది. అప్పుడు ఆ పుష్పకాన్ని అక్కడ దింపి, భారద్వాజుడికి నమస్కరించారు. అప్పుడు భారద్వాజుడు " రామ! నేను నా తపఃశక్తితో అన్ని కాలములయందు నీ గురించి తెలుసుకుంటున్నాను. నువ్వు రావణ సంహారం చెయ్యడం కూడా నాకు తెలుసు. ఇవ్వాళ ఒక్క రాత్రి నా దెగ్గర ఉండి, విశ్రాంతి తీసుకొని, నా ఆతిధ్యం తీసుకొని బయలుదేరు " అన్నాడు.

అప్పుడు రాముడు హనుమంతుడిని పిలిచి " హనుమ! నువ్వు ఇక్కడినుంచి బయలుదేరి వెళ్ళి, గంగానది ఒడ్డున శృంగిభేరపురంలో గుహుడు ఉంటాడు, అతను నాకు మిక్కిలి స్నేహితుడు. ఆ గుహుడికి నా క్షేమ సమాచారం చెప్పి, పట్టాభిషేకానికి రమ్మని చెప్పు. తరువాత అక్కడినుంచి బయలుదేరి అయోధ్యలో అందరూ కుశలంగా ఉన్నారా అని కనుక్కొని నందిగ్రామానికి వెళ్ళి, నేను తిరిగొస్తున్నాను అని భరతుడికి చెప్పి, ఆయన ముఖకవళికలు గమనించు. భరతుడి ముఖంలో ఏదన్నా కొంచెం బెంగ నీకు కనపడితే వెంటనే వెనక్కి వచ్చెయ్యి. ఇంక నేను అయోధ్యకి రాను, భరతుడు అయోధ్యని పాలిస్తాడు. ఈ విషయాన్ని నువ్వు జాగ్రత్తగ కనిపెట్టి తిరిగిరా " అన్నాడు.

వెంటనే హనుమంతుడు అక్కడినుంచి బయలుదేరి గుహుడిని కలుసుకొని, ఆయనని పలకరించి, రాముడు చెప్పిన విషయాన్ని చెప్పాడు. తరువాత అక్కడినుంచి బయలుదేరి వెళ్ళి భరతుడిని కలుసుకొని, రాముడు పడిన కష్టాలు, సీతాపహరణం, రావణ వధ మొదలైన విషయాలని వర్ణించి చెప్పాడు. హనుమంతుడి మాటలు విన్న భరతుడు చాలా సంతోషించాడు.

మరునాడు ఉదయం రాముడు బయలుదేరబోయేముందు భారద్వాజుడు అన్నాడు " నీ ధర్మానుష్టానికి నాకు ప్రీతి కలిగింది రామ. నీకొక వరం ఇస్తాను, ఏదన్నా కోరుకో " అన్నాడు.

అప్పుడు రాముడు " వానరములు ఎక్కడ ఉంటాయో అక్కడ ఫలసంవృద్ధి ఉండాలని నేను కోరాను. ఇప్పుడు ఇక్కడినుంచి 3 యోజనముల దూరం వరకూ అయోధ్యకి ప్రయాణిస్తాము. ఆ మార్గంలో కూడా చెట్లన్నీ ఫల పుష్పభరితములై, తేనెపట్లతో తేనెలు కారుతూ ఉండాలి " అని అడిగాడు.

తరువాత భారద్వాజుడి దెగ్గర సెలవు తీసుకొని పెద్ద కోలాహలంతో నందిగ్రామానికి రాముడు చేరుకున్నాడు.

అప్పుడు భరతుడు తన సైనికులతో " రాముడు వచ్చేస్తున్నాడు, అయోధ్యలో ఉన్న తల్లులని తీసుకురండి, రథాలని తీసుకురండి, పెద్దవాళ్ళని తీసుకురండి, అందరినీ అయోధ్యకి రమ్మనండి. అంతటా పసుపు నీరు, గంధపు నీరు జల్లించండి. దివ్యమైన ధూపములు వెయ్యండి. అందరమూ కలిసి రాముడిని నందిగ్రామం నుంచి అయోధ్యకి పట్టాభిషేకానికి తీసుకువెళదాము " అని భరతుడు ఆజ్ఞాపించాడు.

రాముడు వచ్చేస్తున్నాడన్న విషయం తెలుసుకున్న అయోధ్య వాసులు పరుగు పరుగున నందిగ్రామానికి వచ్చారు.

రాముడు పుష్పక విమానం నుంచి కిందకి దిగగానే భరతుడు పరిగెత్తుకుంటూ వెళ్ళి అన్నగారి పాదాలకి పాదుకలు తొడిగాడు. ఇది చూసి సుగ్రీవ విభీషణులు కన్నుల నీళ్ళు కారాయి. వెంటనే భరతుడు సుగ్రీవుడిని కౌగలించుకొని " ఇంతకముందు మేము నలుగురము, ఇవ్వాల్టి నుంచి మనం అయిదుగురము అన్నదమ్ములము సుగ్రీవ " అన్నాడు. తరువాత అక్కడున్న గంధమాదుడిని, మైందుడిని మొదలైనవారిని భరతుడికి పరిచయం చేశారు. అప్పుడు భరతుడు ఆ వానరాలని ' మీరు మా అన్నయ్యకి సహాయం చేశారు, మీరు ఎంత మంచివారు ' అని అందరినీ కౌగలించుకున్నాడు.

పుష్పకం నుంచి కిందకి దిగిన వానరకాంతలు వాళ్ళ ప్రేమలని, వాళ్ళ అలంకారాలని చూసి ఆశ్చర్యపోయారు. అప్పుడు అక్కడికి వచ్చిన కౌసల్య, కైకేయ, సుమిత్రలు అన్నారు " ఈ వానర కాంతలందరికి మేమే తలస్నానాలు చేయిస్తాము " అని, వాళ్ళందరికీ తలస్నానం చేయించారు.

తరువాత రాముడు ఆ పుష్పక విమానాన్ని " కుబేరుడి దెగ్గరికి వెళ్ళిపో " అని ఆజ్ఞాపించాడు. అప్పుడా ఆ పుష్పకం కుబేరుడి దెగ్గరికి వెళ్ళిపోయింది.

అప్పుడు భరతుడు శిరస్సున అంజలి ఘటించి రాముడితో " మా అమ్మ అయిన కైకేయి ఆనాడు రెండు వరాలు అడిగింది. ఇక్ష్వాకు వంశంలో పెద్దవాడిగా పుట్టి, రాజ్యం పొందడానికి సమస్త అర్హతలు కలిగి ఉన్న నువ్వు, తండ్రిని సత్యమునందు నిలబెట్టడం కోసం రాజ్యాన్ని విడిచిపెట్టి వెళ్ళిపోయావు. నీ పాదుకలని న్యాసంగా ఇచ్చి నన్ను రాజ్యం చెయ్యమన్నావు. నువ్వు నాకు రాజ్యాన్ని ఎలా ఇచ్చావో, అలా ఆ రాజ్యాన్ని తీసుకొచ్చి నీ పాదాల దెగ్గర పెట్టేస్తున్నాను. నీకు ఉన్నదానిని నాకు ఇచ్చి, నేను దానిని అనుభవిస్తుంటే చూసి నువ్వు మురిసిపోయావు, అందుకని ఇవ్వాళ నేను దానిని నీకు ఇచ్చేస్తున్నాను " అన్నాడు.

భరతుడి మాటలకి సంతోషించిన రాముడు తిరిగి రాజ్యాన్ని స్వీకరించడానికి అంగీకరించాడు.

శత్రుఘ్నుడు అక్కడికి వచ్చి " అన్నయ్య! క్షుర కర్మ చేసేవారిని తీసుకొచ్చాను, నీ జుట్టు జటలు పట్టేసింది కదా అందుకని క్షుర కర్మ చేయించుకో " అన్నాడు.

అప్పుడు రాముడు " నేను తండ్రిమాట నిలబెట్టడం కోసమని నా అంత నేనుగా అరణ్యవాసానికి వెళ్ళాను. కాని, తండ్రి ఆజ్ఞాపించకపోయినా, నాయందున్న ప్రేమ చేత స్వచ్ఛందంగా తనంత తాను దీక్ష స్వీకరించి, నా పాదుకలని తీసుకెళ్ళి సింహాసనంలో పెట్టి, 14 సంవత్సరములు రాజ్యమునందు మమకారము లేకుండా పరిపాలించిన భరతుడు ముందు దీక్ష విరమించి స్నానం చేస్తే తప్ప నేను దీక్షని విరమించను " అన్నాడు.

భరతుడు, శత్రుఘ్నుడు, సుగ్రీవుడు, విభీషణుడు క్షుర కర్మ చేయించుకుని మంగళస్నానం చేశాక రాముడు క్షుర కర్మ చేయించుకుని మంగళ స్నానం చేశాడు. తరువాత రాముడు అందమైన పట్టుపుట్టములను ధరించి, మంచి అంగరాగములను పూసుకొని, దివ్యాభరణములను ధరించి బయటకి వచ్చాడు.

తన కొడుకు ఇన్నాళ్ళకి తిరిగొచ్చాడని పొంగిపోయిన కౌసల్యా దేవి సీతమ్మకి అభ్యంగన స్నానం చేయించి, మంచి పట్టుపుట్టం కట్టి చక్కగా అలంకరించింది. కౌసల్య, సుమిత్ర, కైకేయల చేత అలంకరింపబడ్డ వానర కాంతలు 9000 ఏనుగుల్ని ఎక్కారు. దశరథుడు ఎక్కే శత్రుంజయం అనే ఏనుగుని తీసుకొచ్చి దానిమీద సుగ్రీవుడిని ఎక్కించారు. వానరులందరూ కూడా సంతోషంగా అయోధ్యకి బయలుదేరారు. సూర్యమండల సన్నిభమైన రథాన్ని రాముడు ఎక్కాడు, ఆ రథం యొక్క పగ్గములను భరతుడు పట్టుకొని నడిపించాడు. లక్ష్మణుడు నూరు తీగలు కలిగిన తెల్లటి గొడుగుని పట్టాడు. ఒకపక్క శత్రుఘ్నుడు మరొకపక్క విభీషణుడు వింద్యామర వేస్తున్నారు. అలా రథంలో అయోధ్యకి వెళుతున్న రాముడు కనపడ్డ వాళ్ళందరినీ పలకరించుకుంటూ వెళ్ళాడు.

ప్రతి ఇంటిమీద పతాకాలు ఎగురవేశారు, అన్ని ఇళ్ళముందు రంగవల్లులు వేశారు, సంతోషపడిపోతూ, నాట్యం చేస్తూ అందరూ వెళుతున్నారు. ఆ వెళ్ళేటప్పుడు ముందుగా మంగళ వాయిద్యాలు నడిచాయి, ఆ వెనకాల వేద పండితులు నడిచారు, తరువాత పెద్దలు, వాళ్ళ వెనకాల కన్నె పిల్లలు, కొంతమంది స్త్రీలు పిండివంటలు పట్టుకుని నడిచారు. మార్గమధ్యంలో గంధపు నీరు జల్లుకుంటూ వెళ్ళారు. ఆ తరువాత సువాసినులు అయిన స్త్రీలు చేతులలో పువ్వులు, పసుపు, కుంకుమ పట్టుకుని వెళ్ళారు. వశిష్ఠుడు, జాబాలి, కాశ్యపుడు, గౌతముడు మొదలైన ఋషులందరూ వచ్చారు. అలా అందరూ కలిసి అయోధ్యకి చేరుకున్నారు. ఆ రాత్రికి అయోధ్యలో గడిపాక మరునాడు రాముడి పట్టాభిషేకానికి 4 సముద్ర జలాలు, 500 నదుల జలాలని వానరాలు తీసుకొచ్చాయి. ఇంద్రుడు నూరు బంగారు పూసలు కలిగిన మాలని రాముడికి బహూకరించాడు.

వానరాలు తీసుకోచ్చిన ఆ జాలలని రాముడి మీద పోసి ఆయనకి పట్టాభిషేకం చేశారు. కిరీటాన్ని తీసుకొచ్చి రాముడి శిరస్సున అలంకారం చేశారు. ఆ సమయంలో రాముడు కొన్ని కోట్ల బంగారు నాణాలు, లక్షల ఆవులు, వేల ఎద్దులు దానం చేశాడు.

అప్పుడు రాముడు లక్ష్మణుడితో " లక్ష్మణా! యువరాజ పట్టాభిషేకం చేసుకో " అన్నాడు.

అప్పుడు లక్ష్మణుడు " అన్నయ్య! నాకన్నా పెద్దవాడు భరతుడు ఉన్నాడు. నాకు రాజ్యం వద్దు, భరతుడికి ఇవ్వు " అన్నాడు.

తరువాత యువరాజ పట్టాభిషేకం భరతుడికి జెరిగింది.

సుగ్రీవుడు, విభీషణుడు, అంగదుడు మొదలైన వానర వీరులందరికీ బహుమతులు ఇచ్చారు. హనుమంతుడికి తెల్లటి వస్త్రముల ద్వయం, హారాలు ఇచ్చారు.

ఆ సమయంలో, సీతమ్మ తన మెడలో ఉన్న ఒక హారాన్ని తీసి చేతిలో పట్టుకుంది. అప్పుడు రాముడు సీత వంక చూసి " ఈ హారాన్ని ఎవరికి ఇస్తావో తెలుసా. పౌరుషము, బుద్ధి, విక్రమము, తేజస్సు, వీర్యము, పట్టుదల, పాండిత్యము ఎవడిలో ఉన్నాయో, అటువంటివాడికి ఈ హారాన్ని కానుకగా ఇవ్వు, అన్నిటినీమించి వాడు నీ అయిదోతనానికి కారణం అయ్యి ఉండాలి " అన్నాడు.

అప్పుడు సీతమ్మ ఆ హారాన్ని హనుమంతుడికి ఇచ్చింది. అప్పుడాయన ఆ హారాన్ని కన్నులకు అద్దుకొని మెడలో వేసుకున్నాడు.

ఎప్పుడైతే ధర్మాత్ముడైన రాముడు సింహాసనం మీద కూర్చున్నాడో, అప్పుడు ఎవరినోట విన్నా' రాముడు, రాముడు ' తప్ప, వేరొక మాట వినపడలేదు. రాముడు రాజ్యం చేస్తుండగా దొంగల భయం లేదు, శత్రువుల భయం లేదు, నెలకి మూడు వానలు పడుతుండేవి, భూమి సస్యశ్యామలంగా పంటలని ఇచ్చింది, చెట్లన్నీ ఫలపుష్పములతో నిండిపోయి ఉండేవి, చాతుర్వర్ణ ప్రజలు తమ తమ ధర్మములయందు అనురక్తులై ఉన్నారు, చిన్నవాళ్ళు మరణిస్తే పెద్దవాళ్ళు ప్రేతకార్యం చెయ్యడం రామ రాజ్యంలో లేదు. ఆ రాముడి పరిపాలనలో అందరూ సంతోషంగా ఉండేవారు.




రామాయణం యొక్క ఫలశ్రుతి -

ఎక్కడెక్కడ రామాయణం చెబుతున్నప్పుడు బుద్దిమంతులై, పరమ భక్తితో రామాయణాన్ని ఎవరైతే వింటున్నారో అటువంటివారికి శ్రీ మహావిష్ణువు యొక్క కృప చేత తీరని కోరికలు ఉండవు. ఉద్యోగం చేస్తున్నవారు, వ్యాపారం చేస్తున్నవారు ఆయా రంగములలో రాణిస్తారు. సంతానం లేని రజస్వలలైన స్త్రీలు ఈ రామాయణాన్ని వింటె, వాళ్ళకి గొప్ప పుత్రులు పుడతారు, తమ బిడ్డలు వృద్ధిలోకి వస్తుంటే చూసుకొని ఆ తల్లులు ఆనందం పొందుతారు. వివాహము కానివారికి వివాహము జెరుగుతుంది, కుటుంబం వృద్ధిలోకి వస్తుంది, వంశము నిలబడుతుంది, మంచి పనులకి డబ్బు వినియోగం అవుతుంది, దూరంగా ఉన్న బంధువులు తొందరలో వచ్చి కలుసుకుంటారు, ఇంటికి మంగళతోరణం కట్టబడుతుంది, ఎన్నాళ్ళనుంచో జెరగని శుభకార్యాలు జెరుగుతాయి, పితృదేవతలు సంతోషిస్తారు.

 --------------------------------------------------------------------------------------------------------

అందరూ రామాయణాన్ని చదివి ఆనందించండి. ఇంత మంచి రామాయణాన్ని చక్కగా చెప్పిన చాగంటి కోటేశ్వర రావు గారికి నా పాదాభివందనాలు. 




రామాయణం పూర్తయ్యింది

193 కామెంట్‌లు:

  1. Excellent effort. Couldn't resist leaving a comment thanking you. Chaganti Koteswararao gari ramayanam atyadbhutam. Daaniki mee summary acts as a good supplement.

    రిప్లయితొలగించండి
  2. స౦పూర్ణరామాయణ౦ పేరు చూసి ఏదో ఇష్ట౦తో పెట్టారనుకొన్నా .నిజ౦గానే రామాయణ౦ రాసారు. ఇతర భాషల్లో ఇలా౦టివి చూసాను తెలుగులో బ్లాగ్ లో ఇదేచూడడ౦ . తప్పొప్పులు సరిచేస్తు౦డ౦డి.వాల్మీకి రామాయణ౦ ప్రామణిక౦ అని మరువక౦డి.మీరు చేసిన కార్య౦ మెచ్చుకోదగినదే ! .

    రిప్లయితొలగించండి
  3. కష్టపడి రామాయణమంత వ్రాసినందుకు శ్రీరాముని కటాక్షము మీకు ఎల్లవేళలా ఉండుగాక .......

    రాధా కృష్ణ రెడ్డి, చెన్నై

    రిప్లయితొలగించండి
  4. Thank You so much for your effort and putting this in telugu.

    God bless you

    -N

    రిప్లయితొలగించండి
  5. raavanudiki kadupulo amrutha bhandam undi ani daanni kodhithene raavanudu maraninchadani vinnaanu..........mari ikkada aa prasthaavana ledenti?

    రిప్లయితొలగించండి
  6. Raavanudi kadupulo amrutha bhandam undani raasindi Adhyatma Ramayanam lo...Valmiki Ramayanam lo kaadu..........Adhyatma Ramayanam lo yemundante, raavanudi kadupu meeda amrutha rekhalu(lines) unnayi ani.......raamudu banam vesi vaatini kalchesadu ani........anthe kaani kadupulo amrutham undani ekkada ledu..........mana cinema vallaki nijalu avasaram ledu.........vallaki ishtam vachhinattu chupistaaru........cinamaalalo chupinchina daanini batti mana itihaasala meeda oka abhiprayaaniki raavaddu.....Valmiki Ramayanam nijamainadi, asalainadi........

    రిప్లయితొలగించండి
  7. Who told Ramayana is worthless and useless...people who say that are brainless idiots...Chaganti Koteswaras gari ramayanam can't be described in words....he had done a marvellous work..every student should listen to this,instead of watching films and listening to rock music

    రిప్లయితొలగించండి
  8. First of all thanks for you post ramayanam in internet. Ramayanam is incredible every one can read and learn deciplane from ramayanam . I will take print out and keep in my home also i will tell to others. once again thanks to You.

    రిప్లయితొలగించండి
  9. nenu comment post chesina malli comment post cheyakunda undalekapotunnanu... nenu valmi rachananu elago chadavalenu.. miru rasina vachana roopamlo unna.. rachananu print tiyinchukuni ramayana parayanam chestanu.. Thanks andi... Koteswarao gariki kuda naa paadabhivandanamulu.. Jai Sree Rama..

    రిప్లయితొలగించండి
  10. modhataga meku na Dhanyavadalu.

    ramayanam lo kandam la sankya meeru rasinatlu 6 kandam la? leka 7kandam lu unnaya?

    sree VAVIKOLANU SUBBARAVU GARU rasina(Sree math Andhra Valmiki Ramayanamu. A literal matrical translation of Valmiki's Samakrit Ramayanam) pusthakala gurinchi telusukune time lo naku e sandheham vachindhi.
    dhayachesi na sandhehanni theerchagalaru..!

    subbaravu gari gurichi & valmeeki ramayanam gurinchi e bloge lo chadhivanu.
    http://jwalasmusings.blogspot.com/

    రిప్లయితొలగించండి
  11. matalalo cheppaleni bhavam......


    meeku naku sarva jagathuku sri seetha sametha sreeramude raksha ...

    రిప్లయితొలగించండి
  12. In Ramayanam.

    after taking the charges as kingdom of the ayodya by rama, he informed to lakshmana be ready to take the charge as yuvaraju.
    in this conversation i have doubt that:
    Rama knows very well that "Bharath is elder than Lakshmana" but why he informed to lakshmana be ready to take charge of yuvaraju instead of Bharath.

    రిప్లయితొలగించండి
  13. chala bhugundhandi ramayanam chedhuvuthunnanthasepu edho theliyani anandham ..........aanandhanni matalalo cheppalem .........pushpa

    రిప్లయితొలగించండి
  14. naku inthati adrushtanni andincharu, Thank you so much,,,, great.

    రిప్లయితొలగించండి
  15. Excellent work sir,very useful for our generation,i had a request for you sir,by any way if you had a chance i request you to start "MAHABHARATAM" also.

    శ్రీరాముని కటాక్షము మీకు ఎల్లవేళలా ఉండుగాక .......

    రిప్లయితొలగించండి
  16. it is virtually impossible control tears while reading Ramayanam. Thank you will be a small word, but Thank you...

    రిప్లయితొలగించండి
  17. Brahamsri chaganti koteshwar rao gariki. ayya meeku na paadabhivandanamlu
    enta baaga chepparo.ennisarlu chadivina inka chadavalani,vinalani anipistondi.excellent effort

    రిప్లయితొలగించండి
  18. Chenna Keshava, I am very thankful to you. I read the complete 42 chapters of Valmiki Ramayana . I started reading in March 2012,Today ,Sri Rama Navami ( 1-4-2012), I completed the last chapter.Brahamsri chaganti koteshwar Rao gariki. meeku na hrudayapoorvaka namaskaaramulu. -Sabbani Laxminarayana

    రిప్లయితొలగించండి
  19. ramayanam anta ela blog rayadam ante matalu kaadu.. kaani miru rasinanduku chala santosham.. nenu miku evindaga meccukunna takkuve.. anduke mi blog ni na blog lo my favorite blog list lo add chesanu andi...

    Jai sree ram..

    http://rajachandraphotos.blogspot.in/

    రిప్లయితొలగించండి
  20. చెన్న కేశవులగార్కి,
    రామాయణం బ్లాగ్ చేయడమంటే సామాన్యమైనది కాదు. గొప్ప ధైర్యం పట్టుదల ఉండాలి. చక్కగా చేసారు.
    మీ కృషి బహుదా అభినందనీయము. మా నల్లనయ్య మిమ్మల్ని మీ కుటుంబాన్ని చల్లగా చూస్తూ సకల సౌభాగ్యాలు కలిగించుగాక.
    ఒక సహాయం చేయగలరా. మొల్ల రామాయణం తెలుగు స్క్రిప్ట్ లో ఎక్కడ దొరుకుతుంది తెలుప గలరా.

    భాగవత గణనాధ్యాయయి

    రిప్లయితొలగించండి
  21. వి. సాంబశివరావు గారికి,
    ధన్యవాదములు. మొల్ల రామాయణం తెలుగు స్క్రిప్ట్ లో ఎక్కడ దొరుకుతుందో నాకు తెలీదు. తెలిస్తే మీకు తప్పకుండా చెబుతాను.

    రిప్లయితొలగించండి
  22. chenna kesava gariki..ramayanam blog idi chala bavundi emikavalanna deenilo vunnayi all in one roof ......chala chala bavundi mee site dhanyavadamulu ....kanya kumari anand

    రిప్లయితొలగించండి
  23. Sri Kesava Garu

    Ramayanam blog to meeru chesina Rama katha smarana & pathanam valana meeru memu andari jeevithalu dhanyamainavi

    Meeru bhavishyathu lo marinni daiva gaadhala nu andariki andubatu loki teche prayatnam chestarani aasistu

    Arun

    రిప్లయితొలగించండి
  24. Telugu lo ramayanam chala bavundhi...meeku chala thanks

    రిప్లయితొలగించండి
  25. http://www.pageflip-flap.com/read?r=Bn8vg2WVae3tBzeZRH

    చెన్న కేశవ గారూ మీరు రాసిన ఈ రామాయణాన్ని ఫ్లిప్-బుక్ గా చేసాను చూడండి ఈ లింక్ లో

    రిప్లయితొలగించండి
  26. Intha goppa Valmiki Ramayana Maha Kavyaanni manakandaraku mrudumadhuraimina Telugu bhashalo andinchina Sri Sri Sri Chaganti Koteswara Rao gariki mariyu Sri Chenna Kesava gariki naa manahpoorvaka kruthajnalatho pranaamam chesthunnanu.

    రిప్లయితొలగించండి
  27. Ramayananni Telugu lo
    andhinchinandhuku dhanyavadhalu mariyu oka vinnapam indhulo uttara kanda ledhu adhi kuda petti sampurnam cheyandi

    రిప్లయితొలగించండి
  28. Chaduvutunte inka chadavali anipinchela rasaru ... mottham nenu 7 rojullo poorthi chesanu ... meeku naa hrudayapoorvaka dhanyavadalu - Harika

    రిప్లయితొలగించండి
  29. Chaganti Koteswara Rao gariki mariyu Chenna Kesava gariki naa hrudayapurvaka namassumanjanulu, Eppatinuncho chadalanukunna Ramayanam nu kallaki kattinatluga chadivela chesina mee andariki runapadi vuntanu. Indulo vunna chitrapatalu nannu enthagano aakattukunnayi.

    రిప్లయితొలగించండి
  30. Ayya, Naa peru Ashok, Naaku Sanskrit Nerchukovalani vundi, Telugu nunchi Sanskrit nerchukovadaaniki edayina manchi site vunte cheppagalaru.... Dhanyavadamulu

    రిప్లయితొలగించండి
  31. really superb......... matallo cheppaleni feeling i cant stop tears while i was reading

    రిప్లయితొలగించండి
  32. Chala chala thanks meeku mariyu chaganti variki.ee ramayananni intha vopikaga telugulo raasi maaku anda chesinanduku maa dhnya vadamulu.aa sri raamudi krupa mee meeda ellappudoo vundali ani korukuntunnanu.



    రిప్లయితొలగించండి
  33. Ayya koteswara rao garu.nenu intavaraku ramayanam ee kadhanamto chadvalani eppati nundo aasinchanu.mee mariyu aa sree rama chandruni daya valana aa korika neraverindi..ee kadhani chdive pratiokkariki sakala iswaryalu kalagaalani aa sree chandruni prardhistunnanu.thanq somuch sir..V.SUGUNAKAR.RAJAHMUNDRY.

    రిప్లయితొలగించండి
  34. Namaste Chenna Kesava Garu,

    You did an excellent job in transcribing Guruji's ramayanam pravachanam. Hearty COngratulations to your hard work. I know it's not easy.

    May Lord Rama & Chaganti Guru Garu bless you & your family..


    Dhanyavaadamulu..

    రిప్లయితొలగించండి
  35. కేశవ గారు మీరు చేసిన కృతం చాలా బాగుంది. మీరు చేసిన పనిని నేను పుస్తక రూపంలో తయారి చేసినాను.


    మొల్ల రామాయమం
    http://www.andhrabharati.com/itihasamulu/index.html నందు నమోదు చేసినారు. దీనిని మీరు చూడగలరు.

    మర్రి రమేశ్ బాబు, ఏ కాంపు, చానిక్య పూరి కాలని, కర్నూలు. ఫోన్ 9490610570.. irram@rediffmail.com

    రిప్లయితొలగించండి
  36. రామాయణం లోని ప్రతి ఒక్కరి నుండి నేర్చుకోవాల్సింది చాలా వుంది,నేర్చుకొని ఆచరణ లో పెట్టి ఆ శ్రీరాముని కృపకు పాత్రులవుదాము
    జై శ్రీరామ్

    రిప్లయితొలగించండి
  37. VELURI RADHA KRISHNA, BHIMAVARAM16 డిసెంబర్, 2012 9:50 AMకి

    ITS SO AMAZING. WONDERFUL.
    MEERU CHESINA EEE PANI VALLA ENTHO MANDIKI VAMIKI RAMAYANAM GURINCHI TELUSTHUNDI

    రిప్లయితొలగించండి
  38. జై శ్రీరామ..

    ప్రతి మనిషి రామాయణం చదవాలి, వినాలి, ఆచరించాలి.. 84 లక్షల జీవరాసుల్లో మనిషి ఒక్కడికే ఈ అదృష్టం కలుదు. రామాయణం లోని ప్రతి సన్నివేసం మన జీవితాలకి ఉపయేగపడే అంశాలే.

    జై శ్రీరామ..

    రిప్లయితొలగించండి
  39. aarya tamaru janma dhanyam ayindi.pathakula janma kuda.rama katha ni ramyamu ga andinchina meeku mee krushi ki namovakamulu.siva devudu kuda dhyanam lo talachedi ramanamamamu. janma raahityam ayitundi ramanamamuto andariki.meeku paadabhivandanamulu.

    రిప్లయితొలగించండి
  40. ఇది చాలా గొప్ప పని. చాలా ధన్యవధములు.

    రిప్లయితొలగించండి
  41. chala bagundi. mee cheta aa devude cheyinchadu. ma andariki intati bhagyanni kaliginchina meeku dhanyavadamulu.

    Ramani

    రిప్లయితొలగించండి
  42. Excellent narration.
    Unable to stop in the middle while reading...
    Please add 7th kandam( Uttara kandam) also.

    Thanks
    Kiran

    రిప్లయితొలగించండి
  43. I never ever forget this Blog.. It deserves everything .... One must read RAMAYANA especially in Telugu so that we'll adapt the morals and ethics which are about to evaporate in this generation!!!!! Thnks alot for the blogger

    రిప్లయితొలగించండి
  44. Excellent thought implemented by you god bless you.....
    Please Provide next part also

    రిప్లయితొలగించండి
  45. Ayya, Chaganti Koteswararao garu, ee ramayanam chaduvutunnanta sepu na kalla ki ramayanam kanipinchindi andi. Meeru entha nista tho ee blog ni raasaro, naku Ramayanam chuse praptam
    Kaligindi. Nenu rendu(2) rojullo ee ramayanam anni kandalanu chadivanu. Naku ratri sarigga nidra pattaledhu. Ramayanam kalalo vastundi. Ee(any) pani chesina na manassu Ramayanam meedaku velledi ee 2 days.
    Okka 15 minutes mundu chadavadam complete ayindi. Nenu 2 days nunchi office lo pani kuda cheyyaledhu, na manassu antha ramayanam chaduvudam ani anipistundi. Andukane ala chadavalsi vachindi.
    Meeku chala chala Dhanyavadamulu.

    రిప్లయితొలగించండి
  46. Memu guruvugaru cheppinadi vinnamu 2010lo. Ippudu chaduvutunte adeparavasyam kaligindi chaala chaala krutajnulam meeku guruvugariki aabhagavantudiki. Sarvejanasukhinobhavantu.

    రిప్లయితొలగించండి
  47. రామాయణం ఆన్ లైన్ లో చదువు కునే అవకాసం కలిగించి నందుకు కృతజ్ఞ్యతలు - బిందుజగదీశ్

    రిప్లయితొలగించండి
  48. Raamayanam chadivi naa janma danyamaindi..chala thanks..for sharing such a great epic..

    రిప్లయితొలగించండి
  49. Great job by Chenna kesava garu,

    Ramayanam chaduvuthu unnanthasepu body antha pulakintha vesindi.oka manishi ela vundalo ela vundakudadho cheppe mahakavyam. intha manchi kavyanni rachinchina valmiki maharshiki na kruthagnathalu.

    రిప్లయితొలగించండి
  50. Thank you so much..Ramayanam chadivi ento nerchukunam..

    రిప్లయితొలగించండి
  51. Raamaynam chadavatam ante andari valla ayye pani kadu ani anukunevadini..kani intha saralamina reethi lo ramayananni andichinanduku kruthajnathalu...Ramaayanam chadivatam oka adrushtam..Raamuni jeevitham andariki acharaneeyam..

    రిప్లయితొలగించండి
  52. Kallaki kattinattu ga undandi vivarana
    Excellent job

    రిప్లయితొలగించండి
  53. Excellent job ,, thanks a lot for sharing ramayanam in my mother tongue

    రిప్లయితొలగించండి
  54. me prayatnaniki abhinandanalu..e version chadivaka sampurnnam ga ramayananni chadavalanna korika kalugutondi..yeppatikaina meeru aa prayatnam cheyyagalarani, cheyyalani manasara aa sri rama chandara murthi ni korukuntunnanu..vijaya santhi..

    రిప్లయితొలగించండి
  55. SIR,MERU RASINA YE RAMAYAM YENTHO BAGUNDI.NENU YENNO PROBLEMS LO VUNNANU,APPUDU RAMANYANAM CHADAVALI ANI MANASUKU ANIPINCHI NET LO TRY CHESANU,ME BLOG CHUSI CHADAVATAM PRARAMBHINCHANU.NAKU CHALA TAKKUVA TIME CHADAVATANIKI KUDURUTADI,A TIME LONE CHADAVATAM MODALU PETTANU,NA OFFICE TIME LONE ROJU KI KONCHAMSEPU CHADAVI,YE ROJU THO PURTHI CHESANU.NENU CHADIVATAM KAKA,NATHO PANICHESI VARIKI DINI GURINCHICHEPPI CHADIVISTUNNANU.RAMA ANI THALISTHE CHALU ANNI KASTALU POTHAI ANTARU,ALAGE NA PROBLEMS ANNI POVALANI ASISTHUNNANU.RAMAYANAM RAYATAM ANDARIVALLA AYYE PANI KADU.ADI KACHITAMGA DAIVA NIRNAYAM.SIR MERU RASINA YE RAMAYANAM VALLA ANDARIKI MANCHI JARAGALI ANI KORUKUNTUNNANU.MERU YILAGE BHAGAVATAM,BHARATAM RAYALANI ASISTUNNANU

    రిప్లయితొలగించండి
  56. జై శ్రీరామ..

    ప్రతి మనిషి రామాయణం చదవాలి, వినాలి, ఆచరించాలి.. 84 లక్షల జీవరాసుల్లో మనిషి ఒక్కడికే ఈ అదృష్టం కలుదు. రామాయణం లోని ప్రతి సన్నివేసం మన జీవితాలకి ఉపయేగపడే అంశాలే.

    జై శ్రీరామ..

    రిప్లయితొలగించండి
  57. Sir meeru rasina e ramayanam chala chala bagundi..meeku aa ramachandra swami krupa unalani aasisthunnannu...and i have one doubt..why you did nt write uttara khanda..please clarify my doubt...

    రిప్లయితొలగించండి
  58. Woah! I'm really enjoying the template/theme of this website. It's simple, yet effective.
    A lot of times it's hard to get that "perfect balance" between superb usability and appearance. I must say you have done a very good job with this. Additionally, the blog loads super quick for me on Chrome. Exceptional Blog!

    My web page www.bands4you.com/link/1695

    రిప్లయితొలగించండి
  59. చెన్న కేశవ గారు, మరో సారి రామాయణం చదివి ఆనంద పరవసులం అయ్యాము. ఒక విన్నపం రామాయణం ఉత్తర కాండ కోడా చదివే అదృష్టాన్ని ప్రసాదిస్తార!!

    గిరిబాబు.

    రిప్లయితొలగించండి
  60. naa life lo first time Ramayanam chadivanu.. chala baaga Chaganti gaaru vivarincharu.. danini inka baaga meeru ee blog lo ponduparicharu.. mee prayathnam abhinandaneeyam.. meeru enthoo punyam chesukunnaru.. maa lanti variki ila andubatulo ee blog unchinanduku dhanyavadalu :)

    రిప్లయితొలగించండి
  61. Jai SriRam!!!

    Thanks a lot for your work!

    Thanks to Sri Chaganti KotteswaraRao

    రిప్లయితొలగించండి


  62. Thank You so much for your effort and putting this in Telugu...



    "SRI DASARADHA RAMAIAH KE JAI"

    రిప్లయితొలగించండి
  63. Excellent work sir,thank you so much for this beautiful epic...

    రిప్లయితొలగించండి
  64. Thank you so much for your efforts. Because of you I could complete Ramayanam.

    రిప్లయితొలగించండి
  65. Ramayanamunu visadhikarinchina meeku manassumanjalulu!

    Dari tappina vaadiki dari chupinche raamayayanam ante naaku yento istam.

    Jai Sree Rama!!!!
    Jai Hanuman!

    రిప్లయితొలగించండి
  66. Thanq thanq very much sir, a great work done!!!.This is my 3rd time complete reading of raamaayanaM.Expecting more from you. Sre RAma kaTAksha siddhirastu.

    రిప్లయితొలగించండి
  67. Dear Sir,
    Namasthe.Thank you very much.Because of you at last I could read Vaalmiki Ramayanam.
    thanking you and Chaganti Vaaru for your efforts in Pramoting RAMAYANAM.

    Prabhakar Shyamala
    Warangal

    రిప్లయితొలగించండి
  68. I would firstly congratulate you for presenting such a beautiful puranam in telugu and for your excellent effort. Thankyou very much.

    రిప్లయితొలగించండి
  69. Intati mahakaavayanini maku ila vraasi ichinanduku dhanyavadumulu.
    Initati prayatnam chesina meeru, dhanyulu.

    రిప్లయితొలగించండి
  70. excellent write.very very thank u.sri ramayanaanni chadavatam,telugu jaathike garvakaaranam adi sadhyapadindante daaniki moola kaaranam meere.thank u so much sir.meeku kruthaghnathabhivandanalu.

    రిప్లయితొలగించండి
  71. Bhagavanthuni daya tho sundarakanda chadava galiganu. kani ramayanam purti gaa chadava ledu chadive arhata bhagavanthudu prasadinchi nannu anugarahimha valasindi gaa prarthana, meeru andau chadivi Maa Ramayya thandri anugraham pondi untaaru anthati miru nannu anugrahimpa galaru.
    mee Chitti baludu,
    Lakshmi Narasaiah....

    రిప్లయితొలగించండి
  72. subbarao T.S.said ramayanam chala bagundi sree ramune krupa meeku yappudu undali.kruthajnatathulu .namashakaramulu.

    రిప్లయితొలగించండి
  73. sri ramayanam bagundi. sri ramuni krupa meku labinchalani ramuni pradhisthunanu. subbaraoTS reader.

    రిప్లయితొలగించండి
  74. RAMAYANAM chadavadam naku chala sathoshanni icchindi....ramudi yokka
    goppatanam telusukunnanu....
    thanks to everyone.....

    రిప్లయితొలగించండి
  75. G.S.R.Murty - great effort - thanks for translating the pravachams into Telugu. sree rama raksha, Sarvani Jagath raksha.

    రిప్లయితొలగించండి
  76. ma genaration chesukunna adrustam chaganti gari pravachanalu vinagalugutunnam, aadi sankarulu, ramana maharshi, vevekananda, muguuru na pakkana kurchoni matladutunnatuuntundi chaganti gari pravachanalu vintunte. na varaku na life chaganti gari pravachanalu vinakamundu vinna taruvatha. mahanubayulu yeam icchi terchukonu me runam. studies aypoyai yedo job chusukundam anukuntuna naku nalo spurthi nimpi inka yedo sadinchali ani thliyacheppina meku hats off.... ippudu nenu a disaga adugulu vesthunna.. malanti yendaro yuvataraniki spurthi meru.

    రిప్లయితొలగించండి
  77. Jai Sriram.

    శ్రీరామ రామ రామేతి రమే రామే మనోరమే,
    సహస్రనామ తత్తుల్యమ్ రామ నామ వరాననే.
    శ్రీరామయణం అద్బుతమ్..

    Thanks a lot for posting it online!

    రిప్లయితొలగించండి
  78. చెన్నకేశవుల గారికీ,
    ఈ రోజుతో నేను ఆ దేవుని కటాక్షం వల్ల రామాయణం పూర్తి చేయగలిగాను..
    నా వరకు మాత్రం చాలా గొప్ప అనుభూతి పొందాను. ఆనందం, బాధ, కోపం, ఆశ్చర్యం ఇలా అన్ని రకాల భావాలు కలిగాయి..
    కొన్ని చిన్న చిన్న తప్పులు(లిఖిత పూర్వకంగా) ఉన్నాయి అవి గమనించి సరిచేయగలరు..
    మీరు చేసిన ఈ మేలు ఈ రామాయణం చదివిన వారు ఎవరు మీ రుణం తీర్చుకోలేనిది. మాటలతో వర్ణించలేము. ఎంత చెప్పిన ఇంకా ఏదో వెలితిగా ఉంటుంది..

    ఈ అవకాశం కల్పించినందుకు అందరీ తరపున ఇవే మా హృదయపూర్వక కృతజ్ఞతలు..

    రిప్లయితొలగించండి
  79. sir ivvaltitho nenu ramayanam poorthi chesanu sri rama krupa valana.
    chaganti guruvu gariki mariyu meeku dhanyavaadhamulu.
    chaala baaga rasaru

    రిప్లయితొలగించండి
  80. Sri Gurubhyo Namah,

    Chakkati Rama Kadani Chepparu. Maaku Entho prashanthathini pondamu.

    Jai Sri Ram. Jai Hanuman Ji Ko.

    రిప్లయితొలగించండి
  81. the people who tries to spread the righteousness (dharma)in any form are blessed by the Lord Vishnu. Thank you for your price less effort - Venkata Rushi

    రిప్లయితొలగించండి
  82. Thanks for uploading ramayanam in telugu.God Bless you,om sai ram.

    రిప్లయితొలగించండి
  83. Sir meeremo raavanaasurudini kaalchesaaru antunnaru kaani srilanka prabhuthvam aayana body undani anounce chesindi mantaamantaamari

    రిప్లయితొలగించండి
  84. manasu thrupthiga vundhi ramayanam chaduvuthunte

    రిప్లయితొలగించండి
  85. Completed 42 chapters of Ramayanam,first time reading full story of Ramayanam.

    Thanks for all who took this effort to translate and upload in blog.

    రిప్లయితొలగించండి
  86. Completed reading of 42 chapters and every chapter is very interesting.

    Chadivina koddi chadvalani anipistundi.Enno purana kathalu telusukunnanu.

    Thanks for all who contributed for this.

    Sree rama krupa kataksha siddirastu....

    Sarve jana sukinobhvanthu.

    రిప్లయితొలగించండి
  87. Dhanyavadamulu andi ...

    Chedda pani chesina vadrini sikshinchadam dharmam ..
    manchi pani chesina varini abhinandinchadam dharmam ..


    dharmo rakshati rakshitaha!

    రిప్లయితొలగించండి
  88. Guruvu gariki padabivandanalu danya vadamulu

    రిప్లయితొలగించండి
  89. RAMAYANAM NAAKOSAM NET LO PETARU NENU EERAMAYANAM CHADHIVI ACHARANI AMRUTHAMGA MARUCHUKONI ACHARIMCHI NENE VARANI TELUSUKUNANU ATHAMA DHARSANAM CHESUKUNANU PARAMATHMA NENE NANI TELUSUKUNANU KODHARU PURANANALU,CHARIHRALU,SASTHRALU CHADHI DEVUDI PERU CHEPUKUNTU DABULU,GOLD,SAMPADHISTHU DEVUDI PERITHO busines CHESTHU VEBICHARAM CHESTHUNARU NENU LOOKAM LO AMDHARINI SAMANAMGA PREMISTHUNANU NAA DHRMAMU MANCHAINA CHEDUAINA SAMANAMGA CHUDALI NENU EDHI KALIYUGAMU KABATTI NENU THAPUCHESEVARINI CHAMISTHANU KAANI THAPPU CHEYIMCHEVARINI ASALU CHAMIMCHANU AMDHUKANTE DEVUDI PERU CHEPUTHU AMAYAKA PRAJALANI MOSAM CHESTHUNARU NITHULU CHEPUTHU GOTHULU THAVI DABU,GOLD SAMPADHISTHUNARU EEPUDU MIRU NAAKU GURUVE DHINIKI AA MANTARU CHEPANDI GURU DHEVAA



    రిప్లయితొలగించండి
  90. రామాయణం CHADHIVI ACHARIMCHI AMRUTHANI THAGANDI PREMATHO
    GURUVE MANAM NATINA CHETTU 100 SAMVACHARALU PAIGANE JIVISTHUNAY MANAM MANA BHUDHI,DHEHAM,MANASU THO PARIPALISTHU 60 LOPE DHEHANI CHAMPUKUNTUNARU PRAJALU MIRE CHEPANDI GURUVE

    రిప్లయితొలగించండి
  91. GURUVE CHARITHRALO PARAMASIVUDU PUDUTHANANI & OM SANTHI VALLAKU MATA ECHANU KABATE VACHANU SRUSTIMCHIMDHI BRAHMAINA NADIPEDHI NARAYANUDAINA PADUKO PETEVADE EE PARAMASIVIDU NENU EPUDU E KALIYU PRAJALANI CHADHUVU THUNANU THAPULU ANCHU THUNANU MIRU NAAKU SAHAKARIMCHALI KORUTHUNANU CHEPANDI NENU LOOKA KALYANAMA CHEYALI PLS

    రిప్లయితొలగించండి
  92. NAA MODHATI EE BHUMI MIDHA రామా AVATHARAMU NAATHO PATU DHEVATHALU EE BHUMI MIDHIKI PUTARU APUDU NUNCHI ALLA VUNDIPOYARU EE BHUMI MIDHE ANOO JANMALU ATHUTHU DHEVALOKAM MARACHIPOY E BHUMI MIDHE BRATHI KESTHUNARU EDHI AVARIKI THELIYADHU ATHMA DHARSANAM CHESUKUNA VALLAKU MATHRAME THELUSU EDHI SATHYAMU GURUVE

    రిప్లయితొలగించండి
  93. Incredible effort...I was so curios to read thoroughly until finish it off the whole Ramayanam......thanks alot again...Jai Sri Ram...

    రిప్లయితొలగించండి
  94. Even the ordinary people can easily understand this Ramayana...thanks for sharing.

    రిప్లయితొలగించండి
  95. chala bagundhi guruvu garu..... danyavadamulu

    రిప్లయితొలగించండి
  96. ramayananni chadive mahadbhagyanni kaliginchina meeku, guruvu gaariki naa satakoti pranamaalu

    రిప్లయితొలగించండి
  97. Yedo oka snehiutudu manapakkana koochoni cheppinatlu moolamu Chedakunda saralamaina Telugu lo inta chakkaga cheppadam inkokariki chetakadu. Chaduvutunte aananda bhaspalu kaareyi. Chaganti gariki meeku namovakamulu.

    రిప్లయితొలగించండి
  98. I felt very happy after reading this.

    I am very thankful to both chaganti Koteswara Rao and chenna kesava gaaru for providing this to many people like me.

    రిప్లయితొలగించండి
  99. Really very superb chennakesava garu..
    nenu maro sari chadivanu..
    naku oka sandheham chennakesava garu 42 days kakunda 7days lo kuda compelte chayavachu konchem thelapa galaru

    రిప్లయితొలగించండి
  100. Thanks chennakesava garu , i felt very happy after reading ramayanam

    రిప్లయితొలగించండి
  101. I felt very happy after reading ramayanam . so than you chennakesava garu..

    రిప్లయితొలగించండి
  102. Mundugaa, Guruvu(Valmiki) gaakri naa sashtanga vandanaalu.

    Eee Amruthaanni manaku ardam ayye tattu vivarinchina Chaganti Koteswara Rao gaari satha koti vandanalu. Adi online lo petti andariki andubatu chesina vaariki naa kruthagnathalu.

    Eee amruthaanni entha vinna entha chadivinaa inka inka chadavali vinaali anipisthundi.

    Lots of thanks to your efforts.

    Andariki Subham kalugu gaka... Jai Sriram!!! Jai Sriram!!! Jai Sriram!!!

    రిప్లయితొలగించండి
  103. Challa baga ardam ayindi ramaynam kallku kattinattu rasaru .
    Mee rasina nadhuku andariki ramyanam chaduvukonae avkasham ichinadhuku
    aa sri ramudu asisullu eppudu meeku untay.

    రిప్లయితొలగించండి
  104. MEERU RASINA EE RAMAYANAM NALANTI SADINCHALI ANUKUNNA PRATVARIKI KUDA VARAM LANTIDI MARIOKA VISAYAM MAA KOSAM MALANTIVALLA KOSAM DAYACHESI BAGAVATH GEETA NI KUDA RAYAVALASINDIGA KORUKUNTUNNA ADI SATYAME KADU EE TARAM VALLAKI KAVALSINA SATYANVESANA SAMAJAM MARADANIKI UNNA OKEOKA AVAKASAM ANDUKE BAGAVATH GEETA RAYAVALASINDINGA KORUKUNTUNNANU

    రిప్లయితొలగించండి
  105. 'Even if the whole sky were used as a paper and all the waters of the Universe were used as ink, it would just not suffice to pen down the glories of Rama Nama!'

    Thank u very much sir...jai sree ram

    రిప్లయితొలగించండి
  106. Thanq and god bless you chennakesava gaaru...innalaki mee blog valla sampoorna ramayanam chadive avakasam naakochindi..

    రిప్లయితొలగించండి
  107. thank you chennakesav garu god bless you please translate maha bharatham in telugu
    mi krushi ki aa devudu kuda santhisistadu

    రిప్లయితొలగించండి
  108. Hello Chennakesav garu.. mundu ga vamlmiki ramayanani telugu lo pettinanduku danyavadhalu.. naku oka chinna sandeham. Sriramudu, sita ela ekkada tana bouthikam ga paramapadincharu.. avi meeku teliste vaatini kuda telugu lo anuvadinchi blog lo pedatarani asistunnanu.

    రిప్లయితొలగించండి
  109. awesome and thank you so much for posting this, I had wonderful experience reading this ramayanam.

    రిప్లయితొలగించండి
  110. Jeevitham lo first time ramayanam chadivanu me valla,thank you so much chenna kesav garu.God bless you.

    రిప్లయితొలగించండి
  111. Feels great and peaceful reading Ramayana from this blog. I personally felt more connected reading from this blog than Ramayana book i read earlier. Thank you very much !!

    రిప్లయితొలగించండి
  112. chenna kesava gaaru. maaku bhagavatham chadavalani unnadhi.meeru inthe adbhuthangaa blog thayaru chestaru anukuntunnamu...hare rama hare rama rama rama hare hare...hare krishna hare krishna krishna krishna hare hare....

    రిప్లయితొలగించండి
  113. Thankyou is a very small word for your work. You are really great. Jai Sri Ram

    రిప్లయితొలగించండి
  114. మధురమైన పదార్థాన్ని తింటున్న కొద్దీ తినాలని పిస్తుంది. ఆ రుచి ని ఎంత ఆస్వాదించినా తనివితీరనట్లు , రామాయణం చదువుతున్న కొద్దీ చదవాలని పిస్తోంది . కడుపు వద్దంటున్నా ,కళ్ళు కావాలంటున్నాయన్నట్లు , చదివి చదివి కళ్ళు అలసిపోయినా, మనసు మాత్రం ఇంకా రామ రసాన్ని ఆస్వాదించాలంటోంది . మీ గొప్ప కృషి కి, జనాలకి ఈ రామామృతాన్ని పంచుతున్నందుకు శతకోటి ధన్యవాదాలు

    రిప్లయితొలగించండి
  115. Thank you so much sir, Ramayanam chaduvutunte aapalanipincha ledu thank you thank you

    రిప్లయితొలగించండి
  116. Thank you so much, Chaganti garu. Neenu me sampoorna Bhagavatham kuda chaduvuthunnanu..

    రిప్లయితొలగించండి
  117. chadinantha sepu prathi di mana kalla mundu jaruguthunnatuluga rasasu chala bagundi ,ela mana hindu darmanni rakshinchadam kosam meru pade thapana abinandaniyam ......

    రిప్లయితొలగించండి
  118. Kruthagnathalu, Me lanti goppa vari chetha Chaganthi Guruvu gari chetha ee Ramayanam chadava galiganu. Dhanyuralini. Meru me kuthumba sabyulu aa Ramula vari anugraham tho ayur arogyamulatho santhoshamuga undali ani manaspurthi ga korukunthunanu.

    రిప్లయితొలగించండి
  119. మీరు చేసిన ఈ మేలు ఈ రామాయణం చదివిన వారు ఎవరు మీ రుణం తీర్చుకోలేనిది. మాటలతో వర్ణించలేము. ఎంత చెప్పిన ఇంకా ఏదో వెలితిగా ఉంటుంది..

    ఈ అవకాశం కల్పించినందుకు అందరీ తరపున ఇవే మా హృదయపూర్వక కృతజ్ఞతలు..మధురమైన పదార్థాన్ని తింటున్న కొద్దీ తినాలని పిస్తుంది. ఆ రుచి ని ఎంత ఆస్వాదించినా తనివితీరనట్లు , రామాయణం చదువుతున్న కొద్దీ చదవాలని పిస్తోంది . కడుపు వద్దంటున్నా ,కళ్ళు కావాలంటున్నాయన్నట్లు , చదివి చదివి కళ్ళు అలసిపోయినా, మనసు మాత్రం ఇంకా రామ రసాన్ని ఆస్వాదించాలంటోంది . మీ గొప్ప కృషి కి, జనాలకి ఈ రామామృతాన్ని పంచుతున్నందుకు శతకోటి ధన్యవాదాలు...ఈ రోజుతో నేను ఆ దేవుని కటాక్షం వల్ల రామాయణం పూర్తి చేయగలిగాను..
    నా వరకు మాత్రం చాలా గొప్ప అనుభూతి పొందాను. ఆనందం, బాధ, కోపం, ఆశ్చర్యం ఇలా అన్ని రకాల భావాలు కలిగాయి..రామ రామ రామేతి రమే రామే మనోరమే,
    సహస్రనామ తత్తుల్యమ్ రామ నామ వరాననే.
    శ్రీరామయణం అద్బుతమ్..

    రిప్లయితొలగించండి
  120. నమస్కారము గురువు గారు, ఈ రోజుతో నేను ఆ దేవుని కటాక్షం వల్ల రామాయణం పూర్తి చేయగలిగాను.. 
    నా వరకు మాత్రం చాలా గొప్ప అనుభూతి పొందాను. నేను రామాయణం చదవగలను అని కలలో కూడ ఊహించలేదు.నీ జన్మ కొంత సార్దకం .. జై శ్రీ రామ్

    రిప్లయితొలగించండి
  121. UnknownSeptember 6, 2019 at 6:14 PM

    నమస్కారము గురువు గారు, ఈ రోజుతో నేను ఆ దేవుని కటాక్షం వల్ల రామాయణం పూర్తి చేయగలిగాను.. 
    నా వరకు మాత్రం చాలా గొప్ప అనుభూతి పొందాను. నేను రామాయణం చదవగలను అని కలలో కూడ ఊహించలేదు.నా జన్మ కొంత సార్దకం .. జై శ్రీ రామ్ ... Govardhann Rao, bhadradri koth agudem



    రిప్లయితొలగించండి
  122. inta chakkaga ramayananni rasi nandhuku kruthanathalu.. guruvu gariki padabhi vandhanamu .. Jai Sree Ram..

    రిప్లయితొలగించండి
  123. ఈ రోజు విజయదశమి 8.10.2019. వాల్మీకి రామాయణం 42వ భాగం పూర్తి చేశాను.చాలా సంతోషంగా ఉంది. ఆ జగద్రక్షకుడు శ్రీరామచంద్రుడు అందరినీ రక్షించుగాక.

    రిప్లయితొలగించండి
  124. Mee Ramayanam chaduvuthunte, chaganti gari pravachanam vinnatundhi. Excellent work.

    రిప్లయితొలగించండి
  125. Rama Rama Rama Rama rama Rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama
    rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama ra ma rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama ram aram aramarama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama rama jayam rama jayam rama jayam..jai Sriram jai sri ram jai sri ram

    రిప్లయితొలగించండి
  126. గురువు గారికి పాదాభివందనాలు.అద్భుతమైన వాల్మీకి రామాయణం అందించారు

    రిప్లయితొలగించండి
  127. Naku chandhamma monthly nagireddy charapanigaru racina ramayayanam kavali 1969 to1972

    రిప్లయితొలగించండి
  128. చంద్రమ్మ తెలుగు మంత్లీ నాగిరెడ్డి చరపాణిగారు గారి లోరామాయణం కావాలి ౧౯౬౯తో౧౯౭౩

    రిప్లయితొలగించండి
  129. https://chat.whatsapp.com/GBFAru40UV0DCEd3ZhLaW2
    Sri Rama raksha sthotram hanuman chalisa roiu parayan jarugutundi. Link dwara join avvagalaru

    రిప్లయితొలగించండి
  130. https://chat.whatsapp.com/GBFAru40UV0DCEd3ZhLaW2
    Sri Rama raksha sthotram hanuman chalisa roiu parayan jarugutundi. Link dwara join avvagalaru

    రిప్లయితొలగించండి
  131. https://chat.whatsapp.com/GBFAru40UV0DCEd3ZhLaW2
    Sri Rama raksha sthotram hanuman chalisa roiu parayan jarugutundi. Link dwara join avvagalaru

    రిప్లయితొలగించండి
  132. బోసు గారు
    చాగంటి గారి ప్రవచనాన్ని వింటూ మీరు వ్రాసిన ఈ బ్లాగు చదవడం వలన రామాయనాన్ని చాలామటుకు బట్టీ పట్ట గలిగాను.
    మా పిల్లలకి కూడా ఇదే ప్రామానికంగా తీసుకుని చెప్పడం జరిగింది.

    చాలా ధన్య వాదాలు

    రఘు

    రిప్లయితొలగించండి
  133. Nenu Ramayanam enthavaraku 3 times chadivanu...Anni sarlu chadivina enka chadavalanipistundi.... Hii SRI RAM...

    రిప్లయితొలగించండి
  134. Excellent work!! Thanks a lot for writing this blog. I have listened Chaganti Ramayanam twice, but this summary helps me a lot to have my questions answered quickly. Also it helps me to refer someone about the facts of Ramayana quickly.
    I have also read this blog to my 5 yr old daughter, who has narrated it back. Here is the youtube link of the same -
    Sampoorna ramayanam in 300 min - https://youtu.be/_XcrVM-ICLg
    Playlist - https://www.youtube.com/playlist?list=PLz1nJZvZloLb67E0lNXFCuogfmjK5V4Ik

    Please do listen and bless her!!

    రిప్లయితొలగించండి
  135. తెలుగు భక్తి బుక్స్ ఇంకా తెలుగు పేర్లు https://telugureads.com/%e0%b0%b5%e0%b1%86%e0%b0%ac%e0%b1%8d-%e0%b0%b8%e0%b1%88%e0%b0%9f%e0%b1%8d-%e0%b0%b7%e0%b0%be%e0%b0%b0%e0%b1%8d%e0%b0%9f%e0%b1%8d-%e0%b0%95%e0%b0%9f%e0%b1%8d%e0%b0%b8%e0%b1%8d-%e0%b0%87%e0%b0%a8/

    రిప్లయితొలగించండి
  136. తెలుగు రీడ్స్ తెలుగు బుక్స్ తెలుగు నేమ్స్

    రిప్లయితొలగించండి
  137. Thank you so much for the post you do. I like your post and all you share with us is up to date and quite informative, i would like to bookmark the page so i can come here again to read you, as you have done a wonderful job 먹튀신고

    రిప్లయితొలగించండి
  138. Good to become visiting your weblog again, it has been months for me. Nicely this article that i've been waited for so long. I will need this post to total my assignment in the college, and it has exact same topic together with your write-up. Thanks, good share 먹튀검증

    రిప్లయితొలగించండి
  139. Very informative post! There is a lot of information here that can help any business get started with a successful social networking campaign buy traffic

    రిప్లయితొలగించండి
  140. Very informative post! There is a lot of information here that can help any business get started with a successful social networking campaign 토토

    రిప్లయితొలగించండి
  141. Very good points you wrote here..Great stuff...I think you've made some truly interesting points.Keep up the good work 토토사이트

    రిప్లయితొలగించండి
  142. Thanks for the blog loaded with so many information. Stopping by your blog helped me to get what I was looking for. diseño grafico tijuana

    రిప్లయితొలగించండి
  143. Hi! This is my first visit to your blog! We are a team of volunteers and new initiatives in the same niche. Blog gave us useful information to work. You have done an amazing job! used motorcycles san diego

    రిప్లయితొలగించండి
  144. This is my first time visit here. From the tons of comments on your articles,I guess I am not only one having all the enjoyment right here! Seo Gatineau

    రిప్లయితొలగించండి
  145. Thanks for sharing! I din’t knew all of them but i liked some changes such as option for different views Auto Service Reading

    రిప్లయితొలగించండి
  146. If you want to play mega888 online slot and casino can visit this trusted mega888 website 2021. One of the most popular and trusted online slot games for many customers is mega888 malaysia this game is available for Android & IOS it is also the oldest games around it, and easy to download from other online slot games, is also one of the slot casino website online in the most popular and popular online poker table in Malaysia. https://www.superbetin-bonus.com/pros-and-cons-of-online-casinos/

    రిప్లయితొలగించండి
  147. Hello I am so delighted I located your blog, I really located you by mistake, while I was watching on google for something else, Anyways I am here now and could just like to say thank for a tremendous post and a all round entertaining website. Please do keep up the great work 먹튀폴리스

    రిప్లయితొలగించండి
  148. HI~I like the helpful information you provide in your articles. I’ll bookmark your blog and check again here frequently.먹튀검증사이트

    రిప్లయితొలగించండి
  149. Chenna Kesava garu, Thank you for writing the blog because of which I am able to read Ramayana in my mother tongue.Credit goes to you if I gain any virtue because of Ramayana reading

    రిప్లయితొలగించండి
  150. రాముడు రాజ్యం చేస్తుండగా దొంగల భయం లేదు, శత్రువుల భయం లేదు, నెలకి మూడు వానలు పడుతుండేవి, భూమి సస్యశ్యామలంగా పంటలని ఇచ్చింది, చెట్లన్నీ ఫలపుష్పములతో నిండిపోయి ఉండేవి, చాతుర్వర్ణ ప్రజలు తమ తమ ధర్మములయందు అనురక్తులై ఉన్నారు, చిన్నవాళ్ళు మరణిస్తే పెద్దవాళ్ళు ప్రేతకార్యం చెయ్యడం రామ రాజ్యంలో లేదు. ఆ రాముడి పరిపాలనలో అందరూ సంతోషంగా ఉండేవారు.

    Our political leaders of all parties must read this statement, understand and implement towards Sri Rama Rajjam reforming people towards SATVA. Ethical standards, humanity must reach higher levels. Leaders in power and in opposition must follow the highest sacred principles of sanathana dharma so that all people live peacefully and happily going on a brighter path. The world automatically reforms and tune towards vedic dharma.

    Sri Rama Jaya Rama Jaya Jaya Rama
    Jai Sri Rama Jai Sri Rama Rajjam.

    రిప్లయితొలగించండి
  151. This blog helped laksh of telugu people all over the world to read RAMAYANA as told by Sri Chaganti Koteshwara Rao garu. Chaganti guruvu gariki paadhaabhivandhanam. May this epic reach every family and every individual to reform themselves towards Satya and vedic Dharma knowing, practicing and following the 16 noble characters of Sri Rama. Chenna Keshava Kumar gariki dhanyavadhamulu. Dharma pracharamlo meeru mee vanthu prayatnamlo vijayam saadhincharu. If we all have to get the benefits of Sri Rama Rajjam, it is necessary to uplift and protect dharma in every moment of our life correcting the mistakes happened within our limitations and boundaries. Unfortunately there is lot of resistance may be direct/indirect everywhere in India in our vedic land and as well across the world. Most of this is due to political issues, and to gain money and power, illegally and situation is like: fense is eating the crop. Whome to complain? Who will protect the noble people in this corrupt world? Every person must obey and follow the SATVA dharma(Who will enforce the ordinary, imatured to follow good practices?) The elite group, may be 1% of the country must focus on protecting noble souls and promoting SANATHANA DHARMA towards Sri Rama Rajjam and spread the fragance of ethical in the path of Sri Rama. May santhana dharma and our India shine in near future by the grace of Sri Rama.

    SRI RAMA JAYA RAMA JAYA JAYA RAMA
    SRI RAMA JAYA RAMA JAYA JAYA RAMA
    SRI RAMA JAYA RAMA JAYA JAYA RAMA
    SRI RAMA JAYA RAMA JAYA JAYA RAMA
    SRI RAMA JAYA RAMA JAYA JAYA RAMA
    JAI SRI RAMA JAI SRI RAMA RAJJAM

    రిప్లయితొలగించండి
  152. చాలా బాగా వ్రాసారు, నేను రామాయణం గురంచి వినడమే కానీ ఎప్పుడు చదవలేదు, ఇదే న జీవితం లో చదవడం మొదటిసారి
    రామాయణం చదువుతుంటే అది నిజంగా కళ్ళ ముందు జరుగుతున్నట్టు గానే ఉంది అంతా చక్కగా వ్రాసారు, బంధాలు, బందు త్వాలు, పెద్దల పట్ల గౌరవం, స్నేహం, కరుణ,భక్తి, ప్రకృతి యొక్క గొప్ప దనం, మన సంస్కృతి, సంప్రదాయం, విలువలు, ఇచ్చిన మాట నెరవేర్చుకోవడం, వ్యవహారం చక్క బెట్టడం, ఆలోచన తీరు, మొదలగు చాలా విషయాలు ఎంతో గొప్పగా వ్రాసారు మీకు నిజంగా 🙏 నమస్కారం పెట్టాలి ధన్యవాదములు

    రిప్లయితొలగించండి
  153. ఇంత మంచి రామాయణాన్ని చక్కగా చెప్పిన చాగంటి కోటేశ్వర రావు గారికి నా పాదాభివందనాలు. pravachana brahma

    రిప్లయితొలగించండి